خبرگزاری مهر- گروه فرهنگ: امسال، پس از یک وقفه ۱۰ ساله و همزمان با روز صادرات صنایع غیرنفتی، یکی از صادرکنندگان صنایع دستی معرفی و تقدیر شد. یک «شو روم» دائمی اخیراً در سازمان میراث فرهنگی برپا شده و انجمن صنفی صادرکنندگان شکل گرفته است؛ اینها بخشی از دلایلی بود تا به سراغ مدیرکل صادرات صنایع دستی کشور برویم و گپ و گفتی با او داشته باشیم.
پویا محمودیان، مدیرکل صادرات صنایع دستی کشور است که گفتگوی خبرنگار مهر با او از شکل‌گیری «شو روم»ها و نقش آن در فروش صنایع دستی آغاز شد:
* چه شد که بخشی از ساختمان سازمان میراث فرهنگی به شو روم و نمایش صنایع دستی اختصاص پیدا کرد؟
هدف از شکل‌گیری شو روم، حدف واسطه‌ها بود. اگر واسطه‌ها حذف شوند و ما بتوانیم دست تولیدکننده را در دست صادرکننده یا تاجر بگذاریم، اتفاق خوبی می‌افتد.
امروز در سازمان میراث فرهنگی، بخشی به نمایش صنایع دستی تعلق گرفته تا فروشندگان، نمایندگان بانک‌ها و سازمان‌ها و نهادهای دولتی و غیردولتی به آن مراجعه کنند و آنچه می‌خواهند را سفارش دهند.
* پس صنایع دستی که در این شو روم به نمایش درمی‌آید باید سفارش‌پذیر باشند؟
همه کارها باید سفارش پذیر باشند و اگر این ویژگی در فرآورده‌های دستی نباشد، از چرخه بازرگانی خارج می‌شوند.
از سوی دیگر، واسطه‌ها به صنعتگران ظلم می‌کنند و شو روم‌ها به حذف واسطه‌ها کمک می‌کنند. در هر حال، امیدوارم ساختمان بزرگی در اختیار ما قرار بگیرد و این فضا گسترش پیدا کند و نتیجه این رشد و افزایش میزان فروش بر سفره صنعتگران بیاید.
* تا چه اندازه شو روم‌ها در جلب نظر هیئت‌های تجاری موفق بوده‌اند؟
ما باید نمایشگاه‌های خارج از کشور را به عنوان اولین ویترین بازاریابی صنایع دستی جدی می‌گرفتیم. به همین خاطر، مذاکره با هیئت‌های تجاری را آغاز کردیم و شو روم‌ها را به قصد جلب و جذب هیئت های تجاری صنایع دستی تشکیل دادیم تا نمونه‌های مختلف از استان‌های متفاوت را یک جا گرد آوریم.
قبل از شکل‌گیری این فضا باید می گفتیم به اصفهان و شیراز و خیابان ویلا بروید حالا همه فرآورده‌های دستی ما در یک جا جمع شده‌اند و این امکان خوبی است.
* معاونت صنایع دستی برای توسعه صادرات چه کرده است؟
ما به عنوان معاونت صنایع دستی، تصدی‌گری نمی‌کنیم و تنها باید باید بسترساز و فرصت ساز و تسهیل کننده صادرات صنایع دستی باشیم و با برنامه ریزی درست، صادرات را در یک بستر درست هدایت کنیم.
* منظور از بستر درست برای توسعه صادرات صنایع دستی کدام است؟
صادراتی که زیر ساخت نداشته باشد، شاید یک تاثیر مقطعی بر میزان فروش و صادرات صنایع دستی بگذارد اما این تاثیر، ادامه دار نیست. ما به صادرات پایدار فکر می‌کنیم و باید به دنبال حفظ بازارهای سنتی و توسعه بازارهای جدید باشیم.
* زیرساخت‌هایی که باید برای صادرات صنایع دستی درنظر گرفته شود کدام است؟
کاری که ما کردیم این بود که دیدیم صادرکننده‌های ما در بخش خصوصی به یک تشکل نیاز دارند که از حق صادرکننده صنایع دستی دفاع کند به همین جهت کمک کردیم تا انجمن صنفی صادرکنندگان شکل بگیرد چون لازم بود انجمنی راه اندازی شود تا در زمینه صادرات پیشرو باشد و به عنوان نماینده بخش خصوصی برنامه‌ریزی کند.
بنابراین، اولین قدم این بود که در بدنه اتاق بازرگانی، انجمن صنفی صادرکنندگان را تشکیل دهیم تا برای پیشرفت صادرات برنامه ریزی کند در بازار بین المللی حضور داشته و وسیله ارتباطی بین بازرگانان خارجی با تولیدکنندگان صنایع دستی باشد.
* حد و حدودی هم برای فعالیت های انجمن تعیین کردید؟
انجمن صنفی صادرکنندگان صنایع دستی، قرار است یک اساسنامه داشته باشد که شرح وطابف، اهداف و ماموریت‌های این انجمن را مشخص کند. این اساسنامه، به زودی توسط رئیس و اعضای هیئت مدیره تبیین می شود.
* اما همه اینها، معاونت میراث فرهنگی را از انجام وظایف خود معاف نمی‌کند؟
ما با شکل‌گیری انجمن صنفی صادرکنندگان، می‌توانیم تسهیلات مورد نظر را هدفمندتر در اختیار هنرمندان و صادرکنندگان قرار دهیم. ما سال پیش به بسیاری از صادرکنندگان که شرایط دریافت وام را داشتند وام دادیم. امسال، پرداخت وام و دیگر تسهیلات با وجود این انجمن منسجم تر می‌شود و این تسهیلات به سرمایه در گردش صادرکنندگان کمک می‌کند.
* معاونت صنایع دستی چه امکاناتی را در اختیار هیئت‌های تجاری که از ایران به کشورهای دیگر می‌روند می‌گذارد؟
ابتدا در شاکله هیئت های تجاری که به خارج از ایران می رفتند، فعالان صنایع دستی حضور نداشتند ما با اتاق بازرگانی در حال مذاکره هستیم تا در بدنه این هیئت‌ها، تجار صنایع دستی هم حضور داشته باشند.
* آیا معاونت صنایع دستی با وزارت امور خارجه، جهت تسهیل در روند صدور ویزا برای هیئت‌های تجاری تعامل برقرار کرده است؟
کار هیئت‌های تجاری یا از طرف خود اتاق بازرگانی یا وزارت صنعت معدن انجام می شود. صادرکننده ها هم اگر کارت بازرگانی داشته باشند و به ویژه اگر بخواهند به کشوری بروند که محموله‌های خود را به آنجا ارسال می‌کنند، مشکلی در ارتباط با صدور ویزا برای ورود به آن کشور ندارند.
* قرار است بسته‌های حمایتی برای صادرکنندگان صنایع دستی وجود داشته باشد؟
ما یک کاری را شروع کردیم که امیدواریم با حضور انجمن صنفی صادرکنندگان، پخته تر شود. به این معنی که می خواهیم یک بسته حمایتی برای صادرات صنایع دستی تدوین و این بسته را از طریق رئیس سازمان میراث در شورای عالی صادرات غیرنفتی کشور ارائه کنیم و بتوانیم حمایت‌های لازم را برای صادرکنندگان دریافت کنیم.
* این بسته چه مواردی را شامل می‌شود؟
جزئیات این بسته مشخص نشده و باید نظر صادرکنندگان تجمیع شود. اما کلیت این‌که قرار است یک بسته حمایتی مطابق با شرایط اقتصادی کشور آماده شود.
* در این بسته به بحث گمرک و عوارض گمرکی هم پرداخته شده است؟
مشکل ما در گمرک به نحو دیگری است. مشکل ما بحث عوارض نیست. مشکل ما هزینه های سنگین حمل و نقل است که در این بسته حمایتی به آن پرداخته شده و امیدواریم برطرف شود.
* برای گسترش بازارهای جهانی صنایع دستی چه کرده‌اید؟
ما داریم سعی می‌کنیم بازارهای جدی، مثل چین را برای حضور صنایع دستی آماده تر کنیم. قرار است در نمایشگاه‌های روسیه هم به قصد شناخت بازار این کشور حضور داشته باشیم.اما ما باید اطلاعات خوبی از بازار کشورهای جدید داشته باشیم و این شناخت، این هم هزینه‌بر است و هم زمان بر.
* این بازاریابی قرار است چگونه انجام شود؟
به این مساله فکر می‌کنیم که با توجه به امکانات و ابزاری که داریم چطور می‌توانیم اطلاعات خوبی از بازارهای جهانی به دست آوریم.
* در برنامه ششم توسعه قرار است به شناخت بازار که از ضرورت‌های صادرات صنایع دستی است، توجه ویژه‌ای شود؟
سرفصل یکی از برنامه‌ها در برنامه ششم، انجام زیرساخت‌های مطالعاتی و پژوهش‌های تجاری در زمینه نیازسنجی و آسیب شناسی فروش و صادرات صنایع دستی در داخل و خارج از کشور است. بنابراین وقتی این برنامه تصویب شود و ما حمایت لازم را داشته باشیم می توانیم از سرفصل بودجه های پژوهشی استفاده کنیم. بازارهای سنتی را هم که داریم.
* یکی از مشکلات ما در زمینه صنایع دستی، نبود تبلیغات و معرفی درست این آثار است. در این زمینه چه کرده‌اید؟
اداره کل ترویج یک سری برنامه‌ها دارد. یکی از اتفاقات خوشایند، در این یکی دو سال اخیر، حضور گردشگران خارجی و تاثیر آنان روی بازار داخلی است.
واقعیت این‌که، بخش عمده‌ای از صنایع دستی ما به صورت چمدانی از مملکت خارج می شود بنابراین باید بکوشیم تا مراکز عرضه را زیاد کنیم.
* یعنی باید تعداد بازارچه‌ها را بیشتر کرد؟
بله. فروشگاه‌ها به بخش خصوصی تعلق دارد. ما باید تعداد نمایشگاه‌ها و بازارچه‌ها را افزایش دهیم. چه بازارچه‌های موقت و چه دائمی. باید جایی وجود داشته باشد تا گردشگر، صنایع دستی مختلف را در آن ببیند.
* قرار نیست بازارچه‌ها و نمایشگاه‌ها به لحاظ مخاطب، طبقه‌بندی شوند؟
نمایشگاه، محلی است که کلیه هنرمندان صنایع دستی می‌توانند محصولات خود را ارائه کنند. اما بر آن هستیم تا علاوه‌بر نمایشگاه‌های عمومی، نمایشگاه های تخصصی تک رشته ای چون چوب و سفال هم برگزار کنیم.
یک سری نمایشگاه ها هم باید برای مخاطب خاص طراحی شوند. برای مثال، نمایشگاهی که سال گذشته، اداره کل ترویج در خانه هنرمندان برگزارکرد از این دست بود.
* و با در نظر گرفتن همه این تدبیرها، رشد صادرات در بخش صنایع دستی چقدر بوده است؟
صادرات در شش ماهه اول ۹۴ نسبت به مدت مشابه سال قبل، ۱۳درصذ رشد داشته است.
نظر شما